Aanloop
In 1648 werd het officieel: de Republiek der Nederlanden was zelfstandig. Geen vorst, koning of keizer had meer iets te zeggen over het kleine land. Zo stond het in de Vrede van MünsterHet vredesverdrag tussen de Republiek en Spanje dat werd getekend op 30 jan 1648., die een einde maakte aan een slepende oorlog tussen de Republiek en Spanje. Die vrede bevestigde een situatie die eigenlijk allang bestond, want Holland, Zeeland en de andere noordelijke Nederlanden gingen al decennialang hun eigen gang. De Republiek was een van de rijkste en machtigste landen ter wereld.
Anderhalve eeuw eerder had niemand dat kunnen bedenken. De zeventien Nederlanden vormden toen nog een losse lappendeken. In de 14e en 15e eeuw hadden hertogen uit het Franse Bourgondië langzaamaan een groot deel van deze Neerlanden aan hun rijk toegevoegd. in 1506 erfde de minderjarige Karel VKarel V (1500-1558) was de koning van Spanje en heer der Nederlanden, tot zijn zoon, Filips II, hem in 1555 opvolgde. dit allemaal. In 1515 was hij volwassen en kreeg hij het echt in handen. Net als zijn voorgangers probeerde hij van het gebied een eenheid te maken, met een centraal bestuur. Maar dat liep moeizaam, want de Nederlandse gewesten en de groeiende steden daarin gingen het liefst ieder hun eigen gang. Karel V was van plan alle Nederlanden vanuit één plaats te regeren. Die plaats was Brussel, want de Zuidelijke Nederlanden waren in Karels tijd belangrijker dan de Noordelijke. Daar woonden de machtigste edellieden en daar waren de grootste steden, met de meeste ambachtslieden en de rijkste koopmannen.
Het zuiden liep ook voorop in de ReformatieDe protestantse Reformatie was het schisma binnen het westerse Christendom tussen de protestantse en de katholieke kerk in de 16e eeuw., want oorspronkelijk sloeg de kritiek op de katholieke kerk daar het meest aan. De katholieke Karel V kon niet voorkomen dat het protestantisme behoorlijk wat aanhang kreeg.
Toen Karel in 1555 de Nederlanden overdroeg aan zijn zoon Filips IIFilips II (1527-1598) nam in 1555 de helft van het rijk van zijn vader, Karel V, over en werd toen o.a. heer der Nederlanden., waren de religieuze spanningen duidelijk voelbaar. Bovendien konden veel inwoners van de Nederlanden zich niet vinden in de centralisatiepolitiekHet streven van heersers om hun gebied vanuit één punt te besturen en in het hele gebied gelijke wetten en belastingen in te voeren.. In de jaren die volgden, liep de onvrede over deze punten alleen maar op. Uiteindelijk kwam het tot een uitbarsting: de Nederlandse Opstand, ook wel de Tachtigjarige Oorlog genoemd, die begon in 1568 en tot een einde kwam in 1648. Tot ieders verbazing leidde die opstand tot een geheel zelfstandige Republiek in het noorden; een Republiek die veel rijker en machtiger zou worden dan het ooit zo belangrijke zuiden.